Tác giả
Hành trình bắt đầu từ một niềm tin thiêng liêng
Tôi chưa từng nghĩ có ngày mình lại ngồi trước cuốn sách dày hơn 700 trang, đọc một mạch mà chẳng thể rời mắt như Linh Ứng của nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn. Không chỉ là một tác phẩm văn chương thông thường, cuốn sách này là câu chuyện thật – hành trình đi tìm hài cốt liệt sĩ Nguyễn Minh Khôi, người anh trai yêu quý của nhà văn, đã hy sinh trong khói lửa chiến tranh. Nhưng không đơn thuần là một cuộc tìm kiếm di cốt, đó là hành trình đi qua những câu chuyện vừa tâm linh, huyền bí, vừa ám ảnh, xót xa.
Tôi là một người tin vào thế giới bên kia – nơi linh hồn vẫn tồn tại, vẫn dõi theo người thân, vẫn có thể dẫn đường chỉ lối. Vì thế khi tiếp cận tác phẩm này, tôi cảm nhận sâu sắc từng rung động, từng niềm hy vọng và thất vọng đan xen mà gia đình nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn đã trải qua. Có thể với nhiều người, tâm linh là điều huyễn hoặc, nhưng với tôi, nó là một phần không thể tách rời khỏi văn hóa, đặc biệt là trong không gian tinh thần của người Á Đông.
Giữa thực và mộng: Khi quá khứ sống lại
Nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn không kể chuyện một cách tuyến tính đơn giản. Ông đưa người đọc vào những tầng lớp ký ức, đan xen giữa hiện tại và quá khứ, để rồi tôi như sống lại những năm 1960 – thời điểm anh trai ông và hàng vạn thanh niên cùng thế hệ lên đường chiến đấu vì độc lập dân tộc. Trong mạch chảy của ký ức, có những đoạn như được trích thẳng từ nhật ký, có đoạn như lời trần tình, có đoạn lại mang tính đối thoại đầy day dứt giữa người sống và những linh hồn đã khuất.
Trong hành trình đó, không chỉ là vợ chồng nhà văn đóng vai trò trung tâm. Tôi nhận ra rằng chính liệt sĩ Nguyễn Minh Khôi – người đã khuất – mới là nhân vật chính thực sự. Anh là người dẫn đường, là linh hồn soi sáng hành trình cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Những câu chuyện dọc theo con đường tìm kiếm ấy giúp tôi cảm nhận rõ hơn giá trị cao quý của người lính thời chiến, người đã dâng hiến cả tuổi trẻ cho một lý tưởng không thể thiêng liêng hơn – bảo vệ Tổ quốc.
Tâm linh: Niềm tin hay sự thật khó lý giải?
Cuốn sách không né tránh những tranh cãi về tâm linh. Thậm chí, Linh Ứng đặt thẳng vấn đề với độc giả: Liệu bạn có đủ niềm tin để tin vào những điều mắt không thấy, tai không nghe? Trong hành trình của mình, gia đình nhà văn đã phải nhờ đến sự giúp đỡ của các nhà ngoại cảm, với hi vọng mong manh rằng linh hồn người anh trai sẽ dẫn lối để đưa di cốt trở về quê hương.
Là một người từng chứng kiến gia đình mình cũng bám víu vào những hy vọng mỏng manh ấy, tôi hiểu cảm giác đứng giữa ranh giới của khoa học và tâm linh. Khi mọi phương pháp truyền thống đã không còn hiệu quả, khi hồ sơ quân đội chỉ là vài dòng thưa thớt, người ta sẽ phải dựa vào đâu nếu không phải là niềm tin? Chính sự hiện diện vô hình của linh hồn, của những “điềm báo”, những giấc mơ kỳ lạ lại khiến câu chuyện càng trở nên kỳ bí, ly kỳ mà cũng chân thực đến rợn người.
“Không biết mới sợ” – Một chân lý khắc cốt ghi tâm
Một trong những chương tôi ấn tượng nhất là “Không biết mới sợ” – không phải vì nó rùng rợn mà bởi nó đụng chạm đến một sự thật trong tiềm thức con người. Ta chỉ sợ điều ta không hiểu. Và tâm linh, trong mắt người chưa từng trải, là điều đáng sợ nhất. Nhưng với người đã đi qua những trải nghiệm ấy, sự sợ hãi chuyển thành kính trọng và niềm tin.
Tôi nhớ lời chia sẻ của nhà văn sau khi viết xong cuốn sách: “Tôi – một kẻ vô thần – không thể tin được rằng cuối cùng mình lại tìm thấy anh trai bằng cách gọi hồn.” Đó không chỉ là một sự chuyển hóa tư tưởng, mà còn là minh chứng cho việc con người, dù cứng rắn đến mấy, cũng sẽ mềm lòng trước tình thân máu mủ.
Hồn còn đứng cạnh mộ: Khi chiến tranh chưa thực sự kết thúc
Một trong những điều khiến tôi rơi nước mắt là hình ảnh của những người chiến sĩ. Không phải oán trách, có lẽ họ vẫn luôn chờ đợi – chờ một ngày được trở về bên gia đình. Chiến tranh đã lùi xa gần nửa thế kỷ, nhưng dư chấn của nó vẫn ở lại trong hàng triệu gia đình, hàng triệu con người. Câu chuyện của gia đình nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn cũng là câu chuyện chung của biết bao gia đình khác – những người vẫn đang mòn mỏi tìm hài cốt của người thân.
Có người may mắn tìm thấy. Có người đến tận phút cuối đời vẫn dặn dò con cháu: “Đừng dừng lại.” Đó không chỉ là nỗi đau, mà còn là trách nhiệm, là khát vọng đưa người thân trở về, như một món nợ chưa trả với quá khứ.
Nguyễn Mạnh Tuấn – Cây bút của ký ức và lương tri
Tôi biết đến Nguyễn Mạnh Tuấn không chỉ qua Linh Ứng. Nhưng với riêng tôi, Linh Ứng là một đỉnh cao mới – không phải về nghệ thuật kể chuyện, mà về chiều sâu của cảm xúc và tư tưởng.
Ông đã ở tuổi gần 80, đi qua biết bao thăng trầm lịch sử, đủ trải nghiệm để đúc kết cuộc đời vào những dòng chữ. Và có lẽ đây là tác phẩm bao quát tất cả đời sống, và cả vấn đề về con người, của xã hội.
Khi lịch sử, văn hóa và tâm linh hòa quyện
Một điểm độc đáo trong Linh Ứng là khả năng đan xen ba yếu tố: lịch sử, văn hóa và tâm linh. Không chỉ kể lại câu chuyện một chiều, nhà văn dựng lên bối cảnh xã hội, tinh thần thời đại. Hình ảnh những người chiến sĩ hào hoa, giàu lòng yêu nước trong những năm tháng khốc liệt nhất.
Chính sự hòa quyện đó khiến cuốn sách không chỉ là hành trình cá nhân mà còn là bản tuyên ngôn văn hóa, nơi mỗi con chữ đều thấm đẫm lòng biết ơn, sự trân quý với quá khứ và những người đã khuất. Tôi chợt nhận ra: tìm mộ không chỉ là đưa tro cốt trở về. Đó là hành trình chữa lành – cho người đã ra đi và cả người ở lại.
Linh Ứng không chỉ là một câu chuyện đi tìm người đã khuất, mà sâu xa hơn, đó là lời kêu gọi tỉnh thức – kêu gọi con người hãy sống chậm lại, hãy cảm nhận nhiều hơn bằng trái tim và bằng trực giác thay vì chỉ sống bằng lý trí và những toan tính vật chất. Đọc Linh Ứng, tôi không cảm thấy nặng nề hay bi lụy, mà trái lại, cảm thấy nhẹ nhõm hơn, bình an hơn trong chính nội tâm mình. Bởi tôi nhận ra rằng, có những nỗi đau không thể xóa nhòa, nhưng có thể được xoa dịu nếu ta học cách đón nhận, học cách tin rằng những người thân yêu đã khuất thực ra chưa bao giờ rời xa ta hoàn toàn.
Cuốn sách khiến tôi phải tự hỏi: Mình đã sống xứng đáng với sự hy sinh của cha ông chưa? Đã thật sự biết trân trọng hiện tại, yêu thương người thân, quý mến tình bạn, tình đồng đội… như cái cách những người lính từng cầm súng ra chiến trường giữ nước, từng thương nhau như ruột thịt chưa? Giữa một thế giới hiện đại, nơi con người ngày càng xa rời nhau bởi nhịp sống hối hả, bởi những ảo ảnh của thành công và danh vọng, thì cuốn sách như một hồi chuông cảnh tỉnh dịu dàng nhưng thấm thía.
Linh Ứng cũng như một dòng nước mát lành tưới vào tâm hồn tôi – nơi có thể từng bị khô cằn bởi những thờ ơ, vô cảm thường ngày. Nó nhắc tôi rằng, sống là để yêu thương, để thấu hiểu, để biết ơn và để vun bồi những giá trị bền vững như tình thân, lòng trắc ẩn, niềm tin và sự biết ơn. Những điều đó không chỉ làm nên con người, mà còn làm nên cả lịch sử, văn hóa và linh hồn của một dân tộc.
Với tôi, đây là tác phẩm không chỉ dành cho những ai từng mất mát người thân trong chiến tranh. Nó dành cho tất cả chúng ta – những người đang sống, đang yêu, đang đấu tranh với chính mình để trở nên tốt hơn từng ngày. Nó là lời nhắc nhở sâu sắc rằng: mỗi người sinh ra trên đời này không phải là một cá thể đơn độc, mà là mắt xích nối tiếp của bao nhiêu thế hệ đã từng sống, từng chiến đấu, từng ngã xuống. Và vì thế, chúng ta có trách nhiệm sống sao cho tử tế, cho có lý tưởng, để không phụ lòng những hy sinh ấy.
Khi tôi gấp lại trang cuối cùng của Linh Ứng, trái tim vẫn còn run rẩy. Không phải vì những câu chuyện tâm linh rùng rợn – mà vì xúc động. Một loại xúc động rất đặc biệt: vừa như một nỗi đau sâu kín, vừa là niềm hạnh phúc nhẹ nhàng vì được chạm đến những điều thiêng liêng nhất trong đời sống con người – sự kết nối không dứt giữa quá khứ và hiện tại, giữa người đã khuất và người đang sống, giữa lòng đất và những vì sao.
Câu chuyện của gia đình nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn không còn là câu chuyện riêng tư nữa. Nó là tiếng vọng từ quá khứ, là sự thổn thức chung của hàng triệu gia đình Việt Nam khác – những người từng có người thân ngã xuống nơi chiến trường và vẫn đang tiếp tục hành trình gian nan đi tìm, dù chỉ là một nắm xương tàn, dù chỉ là một manh mối nhỏ nhoi. Có lẽ với họ, việc tìm thấy không chỉ là để khép lại một chương đau buồn, mà còn là cách để giữ gìn danh dự, nhân phẩm và tình nghĩa – những điều làm nên cốt lõi của con người Việt Nam.
Tôi nghĩ về liệt sĩ Nguyễn Minh Khôi – người lính trẻ rời xa gia đình với trái tim nóng hổi vì Tổ quốc. Tôi nghĩ về người em trai Nguyễn Mạnh Tuấn – cả một đời mang trong tim vết thương không bao giờ lành. Tôi nghĩ về những bà mẹ Việt Nam ngóng đợi trong vô vọng, về những người cha lặng lẽ vào rừng, ra trận địa xưa để tìm kiếm, và cả những người con được sinh ra sau chiến tranh nhưng vẫn lớn lên trong ký ức của những điều chưa trọn vẹn. Chiến tranh đã kết thúc trên chiến trường, nhưng trong lòng nhiều người, nó vẫn tiếp diễn – lặng lẽ, đau đáu, và đầy nước mắt.
Linh Ứng khiến tôi nhận ra rằng: có những nỗi đau không thể diễn tả bằng lời, có những kết nối giữa con người với nhau không cần hiện diện bằng thể xác, chỉ cần một niềm tin, một sự dẫn dắt vô hình, một cảm giác rằng họ vẫn ở đây – bên cạnh ta, trong những giấc mơ, trong những hành động tử tế ta làm, trong từng lời khấn thầm.
Nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn gọi Linh Ứng là tác phẩm quan trọng nhất, tâm huyết nhất, có thể là cuốn cuối cùng trong sự nghiệp cầm bút của ông. Và tôi, một độc giả bình thường, cảm thấy may mắn vì được sống cùng cuốn sách ấy, được bước qua hành trình ấy cùng ông. Bởi chính hành trình ấy khiến tôi nhìn lại chính mình, biết nâng niu hơn từng khoảnh khắc sống, từng giây phút bình yên, và thầm biết ơn vô hạn những người đã nằm lại dưới lớp đất quê hương để tôi có được ngày hôm nay.
Linh Ứng không chỉ là một cuốn sách. Đó là tiếng nói, là lời hồi đáp từ quá khứ vọng về hiện tại. Đó là một thước phim tài liệu tinh thần của cả một thế hệ. Một thước phim mà mỗi chúng ta, khi sống chậm lại, đều có thể nghe thấy âm vang của nó – dịu dàng, trầm lắng, nhưng dai dẳng như nhịp đập trái tim của một dân tộc chưa bao giờ quên.
Tóm tắt bởi: Châu Ngọc – Bookademy
Hình ảnh: Phương Anh Dang
Nguồn: https://ybox.vn/vien-sach-bookademy/tom-tat-and-review-sach-linh-ung-khi-nhung-linh-hon-con-vuong-tran-gian-68371a195e5e7e7fe6f9c1ec
