11 cách giúp Con trẻ Tránh xa đồ Điện tử và Ham đọc Sách hơn
Vào các dịp hè, sẽ có vô vàn các lý do kiểu như: đi cắm trại, đi bơi, đi biển, và nằm lười nhác ở nhà, nghe có vẻ sẽ vô hại khi bọn trẻ vẫn đang mặc đồ ngủ và xem một vài chương trình truyền hình hoặc nghịch iPad. Dù gì đó cũng là một kỳ nghỉ đúng không? Rồi chúng sẽ bắt đầu đọc sách khi đi học lại. Liệu việc tạo áp lực có khiến chúng phản kháng không?
Giờ đây khi con em chúng ta đã quay lại trường lớp, bạn còn phải vật lộn với một thứ thậm chí còn khó khăn hơn: Bài tập về nhà (Ngoài ra, còn có các buổi tập bóng, các khóa học đàn, những chuyến đi chơi, vân vân và vân vân).
Làm sao mà bạn có thể nhét thêm những cuốn sách cần đọc vào một lịch trình dày đặc như thế? Quan trọng hơn: Phải có cách nào để giúp bọn trẻ xem trọng việc đọc không phải vì bài vở, thi cử hay nhiệm vụ phải làm.
Phải làm gì để bạn khích lệ được sự ham đọc sách chỉ vì niềm vui?
Câu trả lời đơn giản, đó là bạn hãy tự mình đọc sách với bọn trẻ, hoặc là hãy đọc cho chúng nghe, bất cứ khi nào có thể. Hãy biến sách trở thành một phần trong thói quen của bạn, trong các vật dụng trang trí nhà cửa, và trong các cuộc trò chuyện. Sự thật thì những thiết bị điện tử kia có thể sẽ khiến bạn cảm thấy bị trêu tức, nhưng hãy cứng rắn và sẵn sàng trước những cám dỗ đó bằng cách quản lý thời gian của mình và tận dụng một vài sự sáng tạo, đặc biệt là khi phải xác định được ý nghĩa của việc đọc một quyển sách.
Sau đây là một vài ý tưởng từ các thủ thư và những chuyên gia giáo dục:
1. Đọc cuốn sách của bạn
Lần cuối bạn ngồi trong phòng khách — ngay nơi đó, giữa đống đồ chơi, sự hỗn loạn, sự lộn xộn và bọn trẻ — trong khi vẫn bình thản đọc một quyển sách là khi nào vậy? Nếu bây giờ bạn đang đưa mắt nhìn quanh, bạn không đơn độc đâu. Thế nhưng hãy dẹp sự hoài nghi sang một bên và thử một lần đi.
Erika Christakis, một chuyên gia giáo dục mầm non và là tác giả của cuốn sách The Importance of Being Little, đã nói: “Trẻ em nói chung rất hiếu kỳ và háo hức trong việc đọc sách khi chúng cảm thấy có đủ động lực.” “Điều này phụ thuộc vào người lớn khi họ tạo ra được những không gian ở trường học và ở nhà để kích hoạt những động lực đó.” Điều đó một phần bắt nguồn từ việc tự đọc của bạn. Ngoài ra, bạn còn phải tránh xa các thiết bị điện tử. Làm sao mà trẻ em có thể cảm thấy được khuyến khích khi “Hễ mỗi lần chúng cầm đến cuốn sách, thì cha mẹ sẽ lại dán mắt vào điện thoại?” Christiakis đặt ra câu hỏi.
Tóm lại: Nếu trẻ con nhìn thấy bạn đọc sách một cách thoải mái, chúng sẽ bắt chước như vậy. Hơn nữa, bạn còn được dịp thưởng thức một quyển sách!
2. Đọc thành tiếng
“Hãy nhớ rằng, không có đứa trẻ nào “đủ lớn” để cha mẹ ngừng việc đọc sách cho chúng nghe. Và việc nghe một đứa trẻ đọc sách cũng sẽ không lấy đi của bạn quá nhiều thời gian,” theo John Schumacher, còn được biết là thầy Schu, đại sứ của các thư viện trường học tại Triển lãm Scholastic Book. James Trelease, tác giả cuốn sách Read-Aloud Handbook, cho rằng khi bạn đọc sách cho bọn trẻ, bạn không chỉ cung cấp thông tin cho chúng, mà còn tạo ra sự kết nối với chúng và vui chơi cùng chúng, và bạn cũng “truyền lại cho chúng thú vui của việc đọc sách,” Trelease, một người đã đọc sách cho con của mình đến khi chúng vào lớp 9 cho biết thêm rằng việc nghe một quyển sách làm tăng sự hiểu biết và xây dựng được vốn từ vựng: “Nếu bạn chưa bao giờ nghe một từ, bạn sẽ không bao giờ nói được nó, viết được nó hoặc thậm chí đọc được nó.”
3. Tạo thói quen dẫn trẻ đến thư viện
Theo Báo cáo Scholastic Kids & Reading gần đây nhất, các thủ thư và thầy cô giáo sẽ là nguồn tham khảo phổ biết nhất khi trẻ nhỏ muốn tìm những cuốn sách giải trí bổ ích. Ngay cả khi bọn trẻ không dám tìm kiếm sự giúp đỡ, chúng cũng sẽ biết những tựa sách nổi tiếng sẽ nằm ở đâu đó trên kệ? (Nếu bạn quan tâm đến mức độ phù hợp của một quyển sách, hãy tìm các thủ thư để được tư vấn hoặc tìm hiểu trên trang web Common Sense Media.)
4. Hãy để bọn trẻ được tự do chọn sách
Karen MacPherson, điều phối viên mảng dịch vụ cho trẻ em và thanh thiếu niên của Thư viện Maryland Park Takoma phát biểu: “Nghiên cứu cho thấy khi trẻ được chọn sách, chúng sẽ đọc nhiều hơn.” Theo một nghiên cứu thường được trích dẫn, gần 80% trẻ em có tham gia cho biết cuốn sách mà chúng thích nhất là một trong những cuốn mà chúng đã tự mình chọn.
5. Khuyến khích trẻ đọc lại cuốn sách mà chúng đã đọc
“Những độc giả trẻ tuổi không nhất thiết phải cố gắng thử đọc thứ gì đó mới mẻ ở nhà”, Christakis cho hay. “Một trong những độc giả giỏi nhất mà tôi biết đã dành thời thơ ấu của mình để đọc hết bộ sách Little House và sau đó đã đọc lại lần nữa từ đầu đến cuối. Cô ấy đã thực hiện quy trình này khoảng từ 10 đến 15 lần, có đôi lần nghỉ xả hơi cô sẽ đọc Harry Potter. Cũng sẽ có nhiều thứ tệ hại hơn thế chiếm lấy thời thơ ấu của bạn mà.”
6. Cho phép trẻ đọc sách phù hợp với trình độ của chúng, thay vì đọc những thứ mà bạn đã khoe khoang với bạn bè
“Người lớn có khuynh hướng tạo ra một nỗi sợ đọc sách cho bọn trẻ, điều này sẽ gây phản tác dụng”, theo Christakis. “Các bậc phụ huynh ban đầu thường đẩy con mình đọc những quyển sách khó nhằn. Cho dù chúng có thể đọc chính xác 95% một quyển sách (thất thoát hoặc không tiếp thu được 5% còn lại) cũng sẽ gây mất hứng thú và làm giảm giá trị quyển sách”, cô nói. “Các gia đình nên khuyến khích trẻ em chọn đúng quyển sách mà chúng có thể đọc một cách thoải mái và không tạo áp lực khiến chúng cảm thấy chán nản.”
7. Nó không chỉ là quyển truyện
MacPherson chỉ ra rằng, một cuốn sách dạy nấu ăn cũng là một quyển sách. Truyện tranh và sách tham khảo cho vui như Sách kỷ lục Thế giới Guinness và Ripley’s Believe It or Not cũng tương tự. Ngay cả một cuốn tạp chí, một cuốn sổ tay, bách khoa toàn thư hoặc từ điển (những cuốn sách vốn dạy trẻ cách đánh vần bảng chữ cái) cũng có thể trở thành những quyển sách thú vị để bọn trẻ khám phá.
8. Mở rộng tủ sách gia đình bằng cách thêm vào những cuốn sách Nói
Cho dù bạn đang có một chuyến đi dài bằng xe hơi hay chỉ chơi quanh quẩn trong nhà, hãy bật một cuốn sách Nói và lấp đầy những khoảng thời gian đó bằng một câu chuyện. Sách Nói cho ta nhiều lợi ích tương tự như việc đọc thành tiếng, Trelease nói – chúng cung cấp từ vựng và kéo dài sự chú ý ở bọn trẻ.
9. Dành ra một bữa ăn “Đọc sách”
Theo lời gợi ý của MacPherson, hãy chọn một bữa ăn (hoặc hai bữa ăn trong ngày), nơi tất cả mọi người trong gia đình được phép mang theo một quyển sách tới bàn ăn và đọc cho nhau nghe trong khi họ đang ăn. Việc này có thể thực hiện trong một bữa ăn yên tĩnh hoặc một buổi thảo luận sôi nổi. Dù là cách nào, nó cũng tạo thêm một sự kiện đặc biệt khác bên cạnh việc đọc sách.
10. Lập ra một câu lạc bộ đọc sách trong khu phố
Đọc sách không nhất thiết phải là một hoạt động đơn độc. Tạo ra một câu lạc bộ sách ở địa phương, nơi có các độc giả với trình độ ngang nhau có thể là một cách tuyệt vời để bọn trẻ học hỏi những thứ mà bạn chúng đã đọc, và để khiến việc đọc sách trở thành một sự kiện xã hội.
11. Hãy cho con trẻ nghe những chương trình phát thanh
Trẻ em có thể chọn một câu chuyện được truyền tải dễ hiểu trên những kênh phát thanh như StoryNory hoặc Eleanor Amplified hoặc một một chương trình có nhiều thông tin, chẳng hạn như Wow in the World. Nghe các chương trình phát thanh có thể mang lại nhiều lợi ích tương tự như việc nghe sách Nói.
“Có một câu nói như thế này:” Nếu bạn không thích đọc, đó là vì cách đọc của bạn đã sai”, theo Deborah Taylor, điều phối viên mảng dịch vụ trường học và sinh viên tại Thư viện Miễn phí Enoch Pratt ở Baltimore.
“Tôi nghĩ điều đó có nghĩa là người đó đã không tìm được nguồn sách phù hợp,” cô nói thêm rằng cô “không bao giờ ngơi nghỉ” trong việc giúp những độc giả trẻ tuổi. “Nếu họ nói với tôi rằng họ không thích đọc, tôi sẽ trả lời với họ rằng tôi sẽ không từ bỏ việc tìm kiếm những cuốn sách dành cho họ, những cuốn sách biến họ thành một độc giả.”
Dưới đây là một số cuốn sách theo gợi ý của John Schumacher, nhưng hãy để con cái của bạn được tự do chọn lựa. Hãy để chúng tìm thấy cuốn sách có thể khiến chúng trở thành một độc giả một cách thoải mái.
Độ tuổi từ 4 đến 8
· Can an Aardvark Bark? – Melissa Stewart; minh họa bởi Steve Jenkins. Một chuyến khám phá thú vị về âm thanh của các loài động vật.
· Cilla Lee-Jenkins: Future Author Extraordinaire – Susan Tan; minh họa bởi Dana Wulfekotte. Một cô bé muốn trở thành một nhà văn đang vật lộn với việc phải trở thành chị cả trong nhà.
· Eugenia Lincoln and the Unexpected Package – Kate DiCamillo; minh họa bởi Chris Van Dusen. Tác phẩm mới nhất từ bộ truyện Deckawoo Drive.
· The Good for Nothing Button – Charise Mericle Harper. Từ bộ truyện Elephant and Piggie, một câu truyện kỳ quặc về một chiếc nút dường như vô năng.
· Happy Dreamer – Peter H. Reynolds. Một câu truyện về những ước mơ và những người hay mơ mộng.
· She Persisted: 13 American Women Who Changed the World – Chelsea Clinton; minh họa bởi Alexandra Boiger. Một câu chuyện truyền cảm hứng của phụ nữ những người đã đánh bại được sự bất công.
· Why Am I Me? – Paige Britt; minh họa bởi Selina Alko và Sean Qualls. Là suy nghĩ của hai đứa trẻ về câu hỏi khó trả lời này (Vì sao tôi là tôi?).
Độ tuổi từ 9 đến 12
· Amina’s Voice – Hena Khan. Một học sinh trung học người Mỹ gốc Pakistan phải đối mặt với những thách thức vừa mang ý nghĩa cá nhân, vừa mang ý nghĩa vũ trụ.
· The Big Bad Fox – Benjamin Renner. Một cuốn tiểu thuyết minh họa về một con cáo gặp rắc rối trong việc khiến các loài động vật khác phải sợ nó.
· Clayton Byrd Goes Underground – Rita Williams-Garcia. Một cậu bé yêu thích điệu nhạc blues đang phải đối mặt với cái chết của người ông yêu quý và những biến cố khác.
· The Force Oversleeps – Jarrett J. Krosoczka. Phần mới nhất trong bộ truyện Academy Jedi trứ danh.
· Orphan Island – Laurel Snyder. Một câu chuyện bí ẩn về chín đứa trẻ sống trên một hòn đảo.
· Real Friends– Shannon Hale; minh họa bởi Leuyen Phạm. Một tiểu thuyết minh họa chân thật về tình bạn giữa các cô gái.
· Refugee – Alan Gratz. Ba câu chuyện về người tị nạn, trong quá khứ và hiện tại.
· Wishtree – Katherine Applegate. Từ tác giả của cuốn sách The One and Only Ivan, một câu chuyện được kể lại bởi một cái cây đặc biệt.
Độ tuổi thanh thiếu niên
· The Hate U Give – Angie Thomas. Cuốn tiểu thuyết bán chạy viết về một nữ sinh trung học chịu giằng xé giữa ngôi trường của mình và khu phố nghèo nơi cô sống.
· Long Way Down – Jason Reynolds. Một thanh niên phải đối mặt với tâm ma của mình khi anh quyết định trả thù kẻ đã giết anh trai mình.
· Piecing Me Together – Renee Watson. Một phụ nữ da đen trẻ tuổi đấu tranh để tìm thấy thành công và sự hòa hợp với cộng đồng.
· Solo – Kwame Alexander và Mary Rand Hess. Một cuốn tiểu thuyết bằng thơ kể về một thanh niên, về âm nhạc và sự trưởng thành.
· Miles Morales: Spider-Man – Jason Reynolds; minh họa bởi Kadir Nelson. Người nhện này này đến từ Brooklyn.
· Vincent và Theo: The Van Gogh Brothers – Deborah Heiligman. Một cái nhìn về cuộc sống ngập tràn rắc rối của người nghệ sĩ nổi tiếng và mối quan hệ giữa ông với em trai.
Nguồn|: bookaholic.vn