Nhà văn Kim Thúy, người Canada gốc Việt vừa được chọn là một trong bốn ứng cử viên cho giải thưởng văn chương thay thế giải Nobel Văn học 2018. Một nhân vật tuyệt vời, tài năng, nhưng giản dị và khiêm nhường đến ngạc nhiên. Dù xa quê hương từ bé nhưng cô sở hữu một thứ tiếng Việt rất linh hoạt, giàu hình ảnh khi trả lời phỏng vấn.
Sinh năm 1968 tại Sài Gòn, rời Việt Nam từ năm 10 tuổi, hiện định cư tại Canada, làm luật sư và từng về Việt Nam làm việc, Kim Thúy kể về trải nghiệm viết văn thật thú vị và kỳ lạ. Chị viết những ý tưởng văn chương lúc đang dừng đèn đỏ để chống ngủ gật và thậm chí chạy vòng vòng tìm những chỗ có đèn đỏ lâu nhất để viết. Cuốn tiểu thuyết “Ru” ra mắt năm 2009 trở thành tác phẩm văn chương thành công của chị, đoạt một vài giải thưởng ở Canada, trở thành best-seller ở Pháp, nhanh chóng được dịch ra 15 thứ tiếng và in ở 27 nước khác nhau. Và giờ đây, tiểu thuyết “Ru” của Kim Thúy lọt vào top 4 tác giả được đề cử (từ 47 tác phẩm của các nhà văn nổi tiếng trên thế giới) của giải thưởng “The New Prize in Literature (Giải thưởng mới trong văn chương), cùng Maryse Condé (Pháp), Haruki Murakami (Nhật Bản) và Neil Gaiman (Anh). Giải thưởng được tổ chức một lần duy nhất, cho năm 2018, để thay thế cho giải Nobel Văn học phải hoãn lại vì điều tiếng và scandal liên quan đến giám khảo…
“Ru” về chủ đề chiến tranh, di dân, nhưng điều mà tiểu thuyết này gây tiếng vang lại chính là việc Kim Thúy đề cao vẻ đẹp của văn hóa, ngôn ngữ và con người Việt Nam. Cô không viết về chiến tranh mà viết về những người đã sống qua chiến tranh, về sự tha hương và tình yêu dành cho Việt Nam. Điều này được thể hiện qua nhan đề của những cuốn tiểu thuyết, cho dù cô viết bằng tiếng Anh và tiếng Pháp, nhưng nhan đề của chúng đều là tiếng Việt, là chỉ một từ đơn một âm tiết, như “Ru”, “Mãn”… Bởi theo cô, bản thân những từ này đã quá đủ ý, quá giàu sức gợi, quá đẹp mà ngôn ngữ nước ngoài khó có thể diễn đạt được hết.
Trong bài phỏng vấn mới đây, nữ đạo diễn người Pháp gốc Việt Caroline Guiela Nguyen cũng nhắc đến “Ru” của Kim Thúy như một tác phẩm mà cô chọn đọc trong quá trình sáng tác vở kịch “Sài Gòn” (gây tiếng vang lớn tại Pháp ngay trong dịp ra mắt năm ngoái và lần đầu được công diễn tại Việt Nam tối 21 – 22.9). Họ là những tài năng gốc Việt khiến chủ đề Việt Nam tiếp tục được lắng nghe và lan tỏa ra thế giới. Thật mong sớm được đọc các tác phẩm của cô!
