Kho lưu trữ của Viện Nghiên cứu Hán Nôm mất 25 cuốn sách cổ, trong đó được cho là có “Toàn Việt thi lục” của Lê Quý Đôn.
Ngày 21/12, đại diện Viện xác nhận thông tin Viện mất 25 cuốn sách nhưng không cho biết thêm chi tiết. Trưa cùng ngày, Viện ra thông cáo cho biết 25 cuốn sách bị thất thoát vốn đã có bản scan màu, bản photocopy, được thực hiện từ trước (tức nội dung sách không bị mất). Việc tìm kiếm sách thất lạc hiện được Viện đặt lên hàng đầu, bao gồm việc rà soát trên giá một lần nữa để tránh tình trạng sách bị lẫn.
Thời điểm sách bị mất, không thấy trên giá, là khoảng 5 năm trở lại đây. Viện đang xác định giá trị nội dung từng sách (qua các bản scan hoặc photocopy còn lưu) và trách nhiệm liên quan.
Trước đó, tối 20/12, ông Nguyễn Xuân Diện – Phó trưởng phòng Phòng Văn bản học, Viện Nghiên cứu Hán Nôm – thông tin sự việc trên trang cá nhân, thu hút đông độc giả, người trong giới quan tâm.
Ông Xuân Diện cho biết trong cuộc họp hội đồng khoa học và các cán bộ chủ chốt hôm 15/7, bộ phận kiểm kê thông báo mất 29 cuốn sách. Ông đề nghị lãnh đạo Viện báo cáo Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam – đơn vị chủ quản, công an và tiếp tục tìm kiếm, rà soát. Sau 21 ngày kiểm tra, phía Viện tìm được bốn cuốn mỏng bị rơi vào khe giá sách, còn thiếu 25 cuốn.
“Tôi im lặng thời gian qua vì trông chờ Viện có phương thức xử lý đúng đắn, hợp lý. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa được giải quyết nên tôi quyết định lên tiếng”, ông nói.
Theo ông Diện, trong số 25 cuốn sách bị mất có bốn cuốn Toàn Việt thi lục, thuộc ba bộ khác nhau, do Lê Quý Đôn biên soạn, Việt âm thi tập do nhà sử học Phan Phu Tiên và Thị Ngự sử Chu Xa kế tục biên soạn.
Một trang “Toàn Việt thi lục”. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Kho sách Viện Nghiên cứu Hán Nôm được Nhà nước giao quản lý là tài sản quốc gia quý giá, kế thừa các kho sách cổ mà Viện Viễn Đông Bác Cổ sưu tập được. Theo ông Xuân Diện, thông thường với kho sách cổ, tất cả cán bộ trong Viện, khách đến nghiên cứu đều chỉ được đọc bản sao. Trường hợp muốn xem bản gốc để kiểm tra về màu chữ, chất giấy… phải làm đơn, được Viện trưởng phê duyệt.
Toàn Việt thi lục là bộ sách lớn do Lê Quý Đôn biên soạn theo lệnh của vua Lê Hiến Tông. Bộ sách gồm 2.303 bài thơ của 173 tác giả từ thế kỷ 10 đến 16, với số lượng văn bản còn lại lớn nhất (trên 11.000 trang nguyên bản, kể cả các dị bản), chưa từng được biên dịch và công bố toàn bộ. Bộ sách hoàn thành năm 1768, dâng lên vua đọc, nhưng chưa được khắc in.
Trong bài Lệ ngôn mở đầu bộ sách, Lê Quý Đôn nói về nội dung và thể lệ làm sách: “Thơ của nước ta, nào thơ của vua, các quan, các vị sư, các nho sĩ, không phải là ít và không hay nhưng tán lạc mất nhiều. Nay tôi vâng mệnh chỉ biên tập lại thành sách, theo thứ tự thời đại, chia ra trước sau, tập hợp thành từng quyển. Trước hết là thơ của các vua quan triều Lý, Trần. Từ quyển thứ năm, thứ sáu thì chép thơ của các vua triều Lê, còn thơ của các quan triều Lê thì chép từ quyển thứ bảy trở xuống”.
Toàn Việt thi lục hiện còn 11 bộ, trong đó riêng Viện Nghiên cứu Hán Nôm lưu trữ 10 bộ, bộ còn lại hiện lưu trữ tại Hiệp hội Châu Á ở Paris, Pháp.
Việt âm thi tập là tuyển tập thơ viết bằng chữ Hán do nhà sử học Phan Phu Tiên (1370 -1462) và Thị ngự sử Chu Xa (1407 – ?) kế tục biên soạn. Tuyển tập gồm sáu quyển, 624 bài thơ của 119 nhà thơ dưới các triều đại, từ Trần đến Lê sơ.
Viện Nghiên cứu Hán Nôm trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, là nơi tổ chức nghiên cứu, khai thác và biên dịch, xuất bản di sản Hán Nôm của dân tộc, đào tạo cán bộ nghiên cứu, sưu tầm, bảo quản, phục chế, nhân bản, góp phần phát triển văn hóa của dân tộc.
Viện là đơn vị bảo quản các tài liệu Hán Nôm gồm gần 35.000 cuốn sách và gần 60.000 thác bản văn bia đã có biên mục; đồng thời mở cửa thư viện để các tổ chức, nhà nghiên cứu và các cá nhân trong và ngoài nước quan tâm đến văn bản cổ của dân tộc có cơ hội tiếp cận tài liệu.
Theo quy định tại đơn vị này, nhằm mục tiêu bảo quản các tài liệu quý hiếm, tài liệu gốc đều được lưu tại Phòng Bảo quản. Viện tổ chức phục vụ bạn đọc nghiên cứu chủ yếu thông qua bản photocopy, bạn đọc muốn tiếp cận tài liệu gốc cần có phê duyệt bằng văn bản của lãnh đạo Viện.
Hiểu Nhân
Nguồn tin: https://vnexpress.net/vien-nghien-cuu-han-nom-mat-25-cuon-sach-co-quy-4550881.html
